توجه به «مخاطب» به‌عنوان عنصر کلیدی توفیق پیام‌های تبلیغی است
تاریخ انتشار: ۲۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۵۹۷۰۴
به گزارش خبرنگار مهر،دیدار اخیر جمعی از مبلغان و طلاب حوزه‌های علمیه سراسر کشور با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی حائز نکته‌های مهمی در خصوص تبلیغ دینی بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار نیاز کشور به فعالیت‌های تبلیغاتی متکی بر تحقیق را بسیار بیشتر از فعالیت‌های کنونی دانست و با استناد به آیات متعدد قرآن مجید درباره تبلیغ و ابعاد و ظرایف آن، گفتند: دین خدا در سطح توده‌های مردم جز با تبلیغ صحیح تحقق نمی‌یابد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در مجموعه گزارش ها و یادداشت های بایسته‌های تبلیغ به بررسی بیشتر این مسئله خواهیم پرداخت:
معصومه نصیری دبیرکل باشگاه مدیریت رسانه و توسعه سواد رسانه‌ای یونسکو ایران, عضو هیأت علمی اندیشکده تحلیل گفتمان راهبردی دانشگاه امام صادق (ع) در یادداشتی به واکاوی رویکرد تبلیغات اثربخش در عصر پساحقیقت پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم:
امروز و در عصر فراگیری و همه‌جایی بودن محتوا و رسانه؛ عصری که در آن «اذهان، افکار، ادراک و شناخت» مخاطب محل تنازع رسانه‌ها و نظام‌های تبلیغی دنیاست، هر آن‌کسی که قدرت «ساخت معنا» را داشته باشد و از شیوه‌های متفاوت تبلیغی برای انتقال مبانی و نظام گفتمانی خود بهره ببرد، برنده این میدان خواهد بود.شوربختانه عصر پساحقیقت یا عصر فراواقعیت شرایطی را به مخاطب تحمیل کرده است که اساساً در بسیاری موارد تشخیص دروغ از واقعیت دشوار شده و هر که دروغ‌های بزرگش را پرتعدادتر نشر دهد، توانسته در نظام شناختی فرد اختلال معنادار ایجاد کرده و او را با ظرافت به سمت پرتگاه مهندسی شده سوق دهد.
این مهم سبب شد مقام معظم رهبری در دیدار با مبلغان در باب اهمیت «تبلیغ» بیاناتی را داشته و از نگرانی خود در این زمینه سخن به میان آورند. مختصاتی که در صورت غفلت خواسته یا ناخواسته، منجر به استحاله جامعه در همه ساحت‌های خود شده و همچون موریانه‌ای بی‌صدا و خزنده ریشه‌های مبانی و ارکان فکری جامعه را از بین می‌برد.مختصاتی که غربی‌ها با استفاده از علوم مختلف از جمله روانشناسی، پیام‌های صد درصد دروغشان را به‌عنوان حرف درست، در ذهن مخاطبان جا می‌اندازند و سکوت حوزه تبلیغ و رسانه در خوشبینانه‌ترین حالت یعنی کمک به توفیق خط مذکور.
با این وصف برخی از مبانی که نه تنها منبعث از کتاب‌ها، بلکه بخشی ریشه در مبانی و سیره اعتقادی ائمه دارد، در راستای تنظیم نقشه راه تحقق تبلیغ اثربخش و دارای رویکرد تمدنی و درون و برون مرزی در ادامه ذکر می‌شود که در برخی موارد گرچه بدیهی است اما بدیهی مغفول مانده قلمداد می‌شود که نیاز به بازتکرار و تاکید دارد.
اهمیت بنیادین مخاطب‌شناسی:
آنچه دست برتر سیستم‌های رسانه‌ای و تبلیغی در حوزه مهندسی و مدیریت افکارعمومی است، توجه به «مخاطب» به‌عنوان عنصر کلیدی و مبنایی توفیق پیام‌های رسانه‌ای و تبلیغی است. مخاطب است که باید بپذیرد و قانع شود تا بتوان گفت پیامی دارای توفیق بوده یا نبوده است (فارغ از سویه‌های پیدا و پنهان پیام). منظور از مخاطب نیز همه طیف‌های موجود در جامعه با نگرش‌های مختلف هستند. رسانه و پیامی دارای خصوصیت برد نقطه‌زن است که بتواند در به‌صورت حداکثری در اذهان فهم و درک شود. بنابراین بی‌توجهی به مخاطب و شناخت آن به معنای بی‌اثرسازی محتواست.
اهمیت شناخت میدان و وضعیت: احاطه و اشراف به میدان رسانه و تبلیغ یکی از نقاط تعیین‌کننده تفاوت میان نظام‌های تبلیغی است. بدون رصد و بررسی تمام فاکتورهای تعیین‌کننده عناصر میدان و نتایج حاصل از آن، صحبت از توفیق در تبلیغ امری دور از ذهن و تقریباً محال است. چه بسا ما بدون شناخت از میدان در حال اقدامی باشیم که ناخواسته یاری‌گری مواضع دشمن باشد.
به‌روزرسانی شیوه‌های تبلیغ:
یکی از راهبردهای مهم برای کمک به توفیق تبلیغ در عرصه عموم و نخبگان، استفاده از تجربیات پیشین و بهره‌گیری از ابزارها و فناوری‌های نوین برای ابلاغ پیام تبلیغی است. دنیای نوظهور برساخته از هوش مصنوعی که بسیاری از آن با عنوان فناوری آخرالزمانی نیز یاد می‌کنند، فضایی است برای ایجاد فهم به روز شده از موضوعات و بردن در فضای فهم جدید مخاطبان. توانایی بهره‌گیری از این امکان جدید برای ایجاد فهم جهانی و تبلیغ حداکثری موضوعی نیازمند نگاه مبتنی بر دانش و متکی بر مهارت برای توفیق است.
بازنگری در شیوه‌های تولید پیام: پیام امروز دیگر مانند گذشته خطی و یکسویه نبوده و ما با فرایند دایره‌ای تولید و توزیع پیام مواجه هستیم. تبلیغی که دارای پیام خطی باشد بی‌شک موفقیت گفتمانی را حاصل نخواهد کرد. ایجاد دایره تولید و گردش پیام و اتکا به ادبیات متنوع و اقناعی و قابل فهم موضوعی است که باید در حوزه تبلیغ مورد توجه قرار داد.
ضرورت اتخاذ رویکردآفندی مؤثر: تبلیغ و امر کارکرد رسانه‌ای دارای ابعاد مختلفی است. بخشی به حوزه پدافند و خنثی‌سازی بازمی‌گردد اما این قطعاً مطلوب غایی نبوده و بی‌اثرسازی مبانی فکری و نگرشی دشمن دارای اهمیت راهبردی است. مبلغان و طراحان اقدامات تبلیغی رسانه‌ای باید بتوانند اقدام آفندی مناسب، به‌هنگام و مؤثر نسبت به مبنای معیوب حریف طراحی کرده و آن را بی‌اثر، خنثی یا درباره آنها تردید ایجاد کنند و در عین حال توان دشمن را نیز قبل از اقدام از مخدوش کرده و او را در زمین خودش، زمین‌گیر کند.
ضرورت نگاه ۳۶۰ درجه‌ای مبلغان: برای مبلغان دیدن زمین بازی دشمن، بازیگران مؤثر، محتواهای هدایت‌گر و جریانات تحریفی و حتی اقدامات خودی از جمله موضوعات مهمی است که منجر به اتخاذ رفتار مناسب برای تعیین استراتژی دقیق و منجر به توفیق روش می‌شود. این وضعیت یعنی مبلغ باید دارای نگاه ۳۶۰ درجه‌ای و دایره‌ای بوده و باید بتواند تمام لایه‌ها و شعاع پیرامون یک فرایند را کشف کرده و به تشخیص درست برای نحوه مواجهه با آن برسد.
نگاهی جهادی به تبلیغ: جهاد و تبلیغ دو بال حرکت موفق و رو به جلوی محتوای تبلیغی است. تبلیغ با نگاه جهادی و جهاد با نگاه تبلیغی منجر به ایجاد فرصت‌های تحول‌آفرین خواهد شد. عنصر مجاهدت در کنار نگاه و کار علمی، تأثیر تبلیغ را تضمین می‌کند.
تنظیم شیوه‌های اثرگذار تبلیغی: تبلیغ یا فرایند تبلیغی اثرگذار باید مبتنی بر دانش، اطلاع از مؤلفه‌های ادبیات اقناعی، دوری از تعصبات غیرمنطقی، دانش و تسلط عالی بر موضوعات و توان پاسخگویی مستدل به شبهات و ایجاد جریان فکری مقوم رویکردهای متعالی و … باشد. تبلیغ اگر فارغ از فاکتورهای عنوان شده، می‌تواند ضدتبلیغ نیز قلمداد شده و پیام مبلغ را به ضد خود تبدیل کند.
توجه به تبلیغ تربیت‌کننده: تبلیغ باید با نگاهی فرایندی، جریانی و تربیتی صورت گیرد و مبلغ نباید تنها به مدیریت آنات و لحظات اندیشیده و به رویکرد تربیتی بیش از سایر امور تاکید کند. تبلیغ بدون رویکرد تربیتی و تمدنی و جریانی اثر کوتاه مدت و زودگذر خواهد داشت. مبلغ تراز، مبلغی است که اثرات تربیتی مؤثری داشته باشد.
این موارد تنها بخشی از آنچه که می‌تواند عرصه تبلیغ و رسانه را دارای اثربخشی کند، قلمداد می‌شود که برخی مغفول است، برخی دچار اقدامات جزیره‌ای شده و برخی اساساً انقدر واضح هستند که انجام شده فرض می‌شوند! عرصه مذکور عرصه به‌روزرسانی‌های مستمر، رصدگری‌های دقیق، جریان‌سازی‌های هوشمندانه و دوری از رویکردهای انفعالی است.
کد خبر 5839522منبع: مهر
کلیدواژه: بایسته های تبلیغ مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای دانشگاه امام صادق ع تبلیغ دینی بایسته های تبلیغ انقلاب اسلامی ایران قرآن مجید یونسکو اینترنت محرم 1402 انقلاب اسلامی ایران قرآن کریم هیات مذهبی سازمان اوقاف و امور خیریه مراسم عزاداری عاشورا حرم امام حسین سازمان دارالقرآن الکریم شورای عالی قرآن نمایشگاه عطر سیب خبرگزاری مهر حوزه علمیه اینترنت رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۵۹۷۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۷۰ درصد مردم تلویزیون می‌بینند | نظرسنجی جدید تماشای برنامه‌ها اعلام شد
آفتاب‌‌نیوز :
چهارم اردیبهشت ماه مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در اقدامی، جزییات نتایج یک نظرسنجی کشوری را درباره برنامه‌های تلویزیون منتشر کرد که می‌تواند به عنوان مرجعی مناسب برای تحلیل میزان اقبال از محصولات شبکه‌های سیما استفاده شود؛ آن هم در شرایطی که نتایج نظرسنجی‌های دوره‌ای مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما به ندرت به انتشار عمومی می‌رسد از تحلیل این نتایج، نکات قابل توجهی به دست می‌آید.
ایرانیان همچنان تلویزیون می‌بینند
مطابق نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات صداوسیما که پیش از این با نظم بیشتری منتشر می‌شد، معمولا حدود ۷۰ یا ۸۰ و گاه ۹۰ درصد مردم ایران، تماشاگر تلویزیون بودند؛ هرچند نتایج این نظرسنجی‌ها بعضا از سوی برخی با شائبه‌هایی هم همراه بود؛ چراکه معتقد بودند نهاد زیرمجموعه صداوسیما آمار را منتشر کرده است.
با این حال، آمار ۶۹.۲ درصدی مخاطبان تلویزیون که در نظرسنجی اخیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران به دست آمده، مؤید نتایج نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات رسانه ملی است و با توجه به استقلال ایسپا نسبت به سازمان صداوسیما و البته سابقه قابل توجه آن در امر افکارسنجی، می‌تواند اثبات‌کننده درستی نظرسنجی‌های اهالی تلویزیون باشد.
بر این اساس، روشن می‌شود که حدود ۷۰ درصد از مردم ایران حتی در شرایط کنونی که برخی برنامه‌های سیما مورد نقد قرار دارند، تماشاگر تلویزیون‌اند.
صدرنشینی شبکه سه و شرایط مبهم نسیم
در میان شبکه‌های تلویزیون، شبکه سه که سالیان طولانی است از نظر میزان بیننده در رتبه نخست قرار دارد، همچنان صدرنشینی‌اش را حفظ کرده و شرایط مناسبی دارد. این شبکه با پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده مثل «معرکه»، «پانتولیگ» و «شب خوش» که در میان پربیننده‌ترین محصولات سازمان صداوسیما، سهم چشمگیری دارد، توفیق خوبی در جذب مخاطب دارد.
با اختلاف کمی نسبت به شبکه سه، شبکه آی‌فیلم در رتبه دوم جدول پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیون دیده می‌شود. بالانشینی این شبکه که هویت خود را از سریال‌های قدیمی تلویزیون می‌گیرد، از طرفی نشان‌دهنده اقبال محصولات نمایشی گذشته تلویزیون است و از سوی دیگر، هشداری به سازمان صداوسیما محسوب می‌شود.
در این میان اختلاف حدودا دو برابری شبکه‌های سه و آی‌فیلم با دیگر شبکه‌ها نیز قابل توجه است.
با توجه به آن که برنامه‌های سرگرمی‌محور به طور معمول مخاطب بیشتری از برنامه‌های فرهنگی جذب می‌کنند، در چنین نظرسنجی‌هایی، انتظار از شبکه نسیم که جایگاه تولید و پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده شناخته می‌شود، بالاست. با این حال غیبت شبکه نسیم که روزگاری با شبکه سه رقابت می‌کرد، قابل توجه است.
وایرال به معنای بیننده نیست
از نکات جالب فهرست پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون، آن است که برخی برنامه‌ها با بیشترین بخش‌های وایرال‌شده در فضای مجازی، در رتبه‌های پایین‌تر از برنامه‌هایی قرار می‌گیرند که محتوای وایرالی زیادی تولید نمی‌کنند. مثلا «برمودا» کمتر از نصف «معرکه» بیننده دارد و «پاورقی» نیز به اندازه نیمی از مخاطبان «شب خوش»، بیننده جذب نکرده است؛ بنابراین اگرچه این دست برنامه‌ها از نظر بازتاب رسانه‌ای از برنامه‌های پرمخاطب‌تر موفق‌ترند، ولی در واقع حجم مخاطبی کمتر دارند.
این آمار نشان می‌دهد که واکنش رسانه‌ای و وایرال اینستاگرامی، لزوما به علت حجم زیاد بیننده برنامه‌ها نیست.
جای خالی برند‌های قدیمی
در آمار منتشرشده از سوی ایسپا، همچنین ۳۶.۹ درصد مخاطب «مردان آهنین» به عنوان پربیننده‌ترین برنامه تلویزیون در هفته آخر فروردین را می‌توان به عنوان یک نکته مورد توجه مدیران قرار داد؛ چراکه در سنوات گذشته، بار‌ها عناوینی با بیش از ۴۰ یا ۵۰ درصد مخاطب در صدر فهرست پرمخاطب‌های سیما می‌نشستند.
این نظرسنجی همچنین جای خالی برند‌هایی مثل «عصر جدید»، «خندوانه» و «دورهمی» را که حتی در ایام غیر نوروز و رمضان هم معمولا بیش از ۴۰ درصد مخاطب داشتند، نشان می‌دهد؛ و اینکه جایگزینان آنها، هنوز نتوانسته‌اند به اندازه این عناوین بیننده جذب کنند.
این در حالی است که طی یکی دو سال اخیر، پس از سال‌ها نوروز و رمضان همزمان شدند و تلویزیون فرصت مناسبی داشت.
شباهت‌ها و تفاوت‌های دو نظرسنجی
مقایسه نتایج نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران و نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی که مدتی پیش در نشست خبری گزارش برنامه‌های نوروز و رمضان اعلام شد، جالب توجه است. «مردان آهنین» که بین دو برنامه اول نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی نبود، در نظرسنجی ایسپا به عنوان پربیننده‌ترین برنامه نوروز ۱۴۰۳ سیما معرفی شده است.
جالب آن که در حالی که بیشتر اعداد و ارقام اعلامی دو نظرسنجی، در حد یکی دو درصد اختلاف دارند، میزان مخاطب سریال «زیرخاکی ۴» در نظرسنجی ایسپا (۴۵.۴ درصد) به شکل چشمگیری از نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی (۲۴.۹ درصد) بالاتر است. این در حالی است که آمار دو سریال دیگر («رستگاری» شبکه ۲ و «هفت سر اژدها» شبکه ۳) تقریبا تفاوت جدی ندارد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد